Help, mijn tweeling klimt uit bed!
Leonie is moeder van tweeling Lev en Viggo en slaapcoach. Ze schrijft voor TwinZine blogs over tweelingen en slapen. Dit keer: de slaaphel zorgt voor grote veranderingen.
Uit de kamer links van waar ik op de bovenverdieping zit, wordt luidkeels door een van de tweeling Olifantje in het bos gezongen en uit de kamer rechts van mij wordt ‘Lev, kom naar mij toe’ geschreeuwd. Daar zit je dan, als slaapcoach je eigen kids te coachen. Ik kan je vertellen, dat voelt behoorlijk frustrerend.
Jou is dat gevoel van frustratie en onmacht, als tweelingouder die slaapproblemen ervaart bij je kids, vast niet onbekend. Mijn jongenstweeling Lev en Viggo waren – over het algemeen – bijzonder goede slapers. Lekker samen op een kamer, klokje rond, ‘s middags nog 1,5 uur, no problemo.
En toen werden ze drie jaar
Alsof het onderling was afgesproken, begon de slaaphel: beide mannen ontdekten – en leerden elkaar – hoe ze uit het ledikant konden klimmen, trokken de hele kamer overhoop, kropen in en weer uit elkaars bed and so on. Van de ene op de andere dag was het complete chaos in huize weltevree.
En waar ik als slaapcoach precies weet wat te doen, kan ik je in alle eerlijkheid vertellen dat het een stuk ingewikkelder is als het je eigen kinderen betreft. Rationeel weet ik prima wat te doen, maar dan komt het gevoel om de hoek kijken en wordt het lastig. Dan ga ook ik twijfelen, probeer ik dit, dan weer dat. Eigenlijk net zoals alle ouders die bij mij terechtkomen. Vanuit professioneel perspectief weet ik: ‘ff dit en dan dat’ werkt nooit, maar dan ook echt nooit. Consistent zijn als ouder is key wanneer je problemen rondom het slapen wilt aanpakken.
Daar komt direct de emotie
Echter, voor mij was het noodzakelijk om tot een bepaald punt te komen. En zeker wist dat het nodig was: de jongens moesten een eigen slaapkamer hebben, at least for now.
En daar komt direct de emotie: wie ben ik om ze uit elkaar te halen? Al vanaf de bevruchting zijn ze samen – los van perioden van ziekte of onrust, dan sliepen ze ook tijdelijk apart. Maar hier stond ik dan op een woensdagochtend met de wallen tot aan mijn knieen, onze derde slaapkamer – destijds omgetoverd tot inloopkast – helemaal leeg te halen om er een volwaardige slaapkamer van te maken. De avond ervoor, toen ik huilend naar beneden kwam om 22.30u omdat Lev en Viggo eindelijk sliepen, was ik er klaar mee. En klaar voor. Ik zei tegen mijn wederhelft: morgen gaan ze uit elkaar.
Desalniettemin ging het klaarmaken van de tweede slaapkamer gepaard met een hoop tranen. Nooit gedacht dat ik het zo ontzettend moeilijk zou vinden. Mijn wederhelft zorgde voor een stukje relativering: ‘Liefje, ze gaan niet het huis uit hè?!’ Puntje voor hem.
Gevaarlijke situaties
Wanneer kinderen uit het ledikant klimmen, zoals mijn mannen van de ene op de andere dag onder de knie hadden, is dit voor veel ouders vaak het moment waarop zij kiezen voor een peuterbedje. Kies je voor een peuterbedje wanneer je kindje nog te jong is, dan is dat het moment dat problemen rondom het slapen vaak verergeren. Ik begrijp de redenering van ouders hierbij heel goed. Uit het ledikant klimmen kan gevaarlijk zijn, omdat kinderen kunnen vallen.
Echter, kinderen klimmen geregeld op jonge leeftijd uit het ledikant. Veel kinderen kunnen op deze leeftijd de vrijheid van een peuterbedje (nog) niet goed aan. Het vraagt om een mate van impulscontrole en daadwerkelijk te begrijpen wat het betekent om in het peuterbed te blijven liggen.
De meeste kinderen van onder de drie jaar hebben deze impulscontrole niet, omdat ze in hun ontwikkeling simpelweg nog niet zo ver zijn. Ga je dus eerder over naar een peuterbedje dan dat je kind er klaar voor is, vraag je iets van je kind waar hij of zij gezien de ontwikkeling nog niet aan toe is. Met frustratie aan beide kanten tot gevolg. Het is echt afhankelijk van ontwikkeling en (taal)begrip om te bepalen wanneer je kind hieraan toe is.
Twintig keer per nacht eruit
Lev en Viggo zijn aan de late kant met de taalontwikkeling. Tot een paar maanden geleden was elkaar begrijpen alles wat zij nodig hadden. En dat ging prima in hun brabbeltaal. De laatste tijd maken ze echt per dag sprongen en merk ik dat we meer en meer met elkaar kunnen communiceren. Mind you: ze begrijpen mij al heeeeeel erg lang hoor, ze deden er alleen vrij weinig mee. 😉 Nu kunnen ze ook duidelijk aangeven wat zij bedoelen en vooral emoties benoemen. Dat is fijn voor het wederzijdse begrip!
Maar eerlijk, mijn jongens zijn er met 3+ wat mij betreft nog niet aan toe om over te gaan naar een peuterbedje. Er gebeurt te veel op dit moment in de ontwikkeling. Ze slapen al sinds ze zes maanden waren in dit ledikant. Het ledikant geeft ze een geborgen gevoel, het is veilig voor ze. Waar wij als volwassenen niet altijd stil bij staan, is dat wat voor ons kleine overgangen of stapjes zijn, voor onze kinderen echt enorm zijn!
Ik heb veel peuters gecoacht waarbij de overgang naar een peuterbedje te vroeg kwam. Ze voelden zich door de vrijheid die er ineens was – door het ontbreken van de spijlen – angstig en alleen. Dit in combinatie met het nog niet goed kunnen controleren van impulsen, maakte dat deze kleintjes wel twintig keer per nacht uit hun bedje klommen. En je kan het ze eigenlijk niet kwalijk nemen…
Tweelingescalatiesyndroom
Terug naar Lev en Viggo. Waarom werd ik er zo verdrietig van om ze uit elkaar te halen? Ik had echt verwacht dat het blinde paniek bij de jongens zou worden dat ze apart zouden slapen. Maar wat bleek? Ze waren superblij en trots dat ze ieder een eigen kamer hadden!
Die reactie had ik persoonlijk niet verwacht, maar wanneer ik er nu op reflecteer kan ik me voorstellen dat het heel bijzonder is om een groot iets als een kamer voor jezelf te hebben. Ze moeten al zo veel delen. Het was vooral mijn eigen aanname en emotie die de overhand namen.
Terug naar het begin van dit verhaal. Ik zit op de gang. Was het maar zo simpel dat ieder een eigen kamer per direct het slaapprobleem oplost… nope! Het uit bed klimmen is gedrag waarvan zij weten dat ze er mijn aandacht mee trekken, dat was namelijk al zo toen ze bij elkaar op de kamer sliepen. Door de interactie komen Lev en Viggo met elkaar in een energie terecht waarin ze elkaar steeds meer uitdagen. En waarin ze zichzelf ook niet meer kunnen reguleren, omdat er constant de prikkel van de ander is. Het tweelingescalatiesyndroom kennen jullie ongetwijfeld.
Tips voor ouders
Door ze uit elkaar te halen, heb ik wel ervaren wie de volhardende uit-bedklimmer is, en wie het niet meer doet nu hij alleen op een kamer ligt. Met degene die uit bed klimt, heb ik intussen ook mooie stappen gemaakt. Hij klom de eerste avond tien keer uit zijn bed en stond bij mij op de gang. Ik tilde hem op, zei niets, zette hem in zijn ledikant, gaf een kus en ging weg. De tweede avond waagde hij nog een paar pogingen door schaterlachend de deur open te doen. Mijn reactie was hetzelfde als op avond 1. Intussen vindt hij het zelf ook niet meer zo interessant en blijft hij gewoon lekker liggen, trots en blij voor nu met zijn eigen plekje.
Maar wat doe je nu wanneer je ook een tweeling hebt die uit bed klimt en er een feestje van maakt, maar niet de mogelijkheid hebt om een extra slaapkamer in te richten voor de tweeling? Allereerst, jij kent je kinderen het best. Waarschijnlijk zie je wie op dit moment de ‘overhand’ heeft. Dit is niet per definitie een vaststaand feit, maar in sommige fasen van de ontwikkeling is een van de tweeling net wat pittiger of overheersender dan de ander, of slaapt de een net gemakkelijker dan de ander.
Als je geen mogelijkheid hebt voor een extra slaapkamer, maar je wel tegen deze problemen aanloopt, adviseer ik je om de gemakkelijker slaper tijdelijk op de slaapkamer van de ouders te laten slapen. Zo kun je de tweeling wel uit de interactiespiraal halen en het patroon doorbreken. De ‘makkelijke slaper’ heeft waarschijnlijk minder last van veranderingen betreft locatie en kan zich hier beter aan over geven.
Andere benadering
Note: mijn kids doen dit alles lachend, gierend en brullend van plezier en zijn mij aan het uitdagen en kijken welke reactie zij daarmee krijgen. Het is absoluut een ander verhaal wanneer je kind overstuur raakt wanneer je er bijvoorbeeld voor kiest om je tweeling apart te laten slapen. Wanneer het kind heftige emoties ervaart of angstig is, vraagt dat wat mij betreft om een zachte, responsieve benadering.
Ondanks dat Lev en Viggo nu heel trots en blij zijn met hun eigen kamer, weet ik zeker dat er een punt komt dat ze graag weer samen willen slapen. En als zij er klaar voor zijn, ben ik dat ook. En hoogstwaarschijnlijk is dat het moment dat ze overgaan naar een peuterbedje. Dan zijn ze oud genoeg om te begrijpen wat dat betekent, wat ik van ze verwacht en dat we er afspraken over kunnen maken.
Voor nu, geniet ik even dat ze zo blij zijn met een eigen plekje en in alle rust weer lekker in slaap vallen. Soms nog even met het gezang van ‘Olifantje in het bos’, maar dat neem ik voor lief.
Hulp nodig?
Wil je mijn hulp om de slaap van je tweeling te verbeteren? Neem dan contact met me op via mijn website, ik help je graag!
Lees ook:
Samen slapen of apart? Vijf tips!
De beste slaaptips voor je tweeling
Foto: Leonie
